Δημόσιος Διάλογος για το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης του Βόλου

http://www.volos-city.gr/ecPage.asp?id=19463&nt=18&lang=1

Με μεγάλη χαρά αντίκρυσα το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης Βόλου
και τον ανοιχτό διάλογο που ακολουθεί.
Ελπίζω μόνο ο διάλογος αυτός να είναι ουσιώδης στον βαθμό που του αναλογεί
και με συγκεκριμένες κινήσεις, που θα το φανερώνουν.
Πιο συγκεκριμένα, καλό θα ήταν οι γνώμες των πολιτών να δημοσιεύονται και να αναδιανέμονται στους μελετητές των προτάσεων και στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Επί του θέματος, όλες οι προτάσεις για την ανάπτυξη της πόλης και της περιοχής είναι θεμιτές, θετικές, αισιόδοξες (με την θετική έννοια της λέξης) και λογικές.
Θα μου επιτραπεί να διαφωνήσω σε 1 σημείο
και να συμπληρώσω άλλα 2.

Η διαφωνία έγκειται στην πρόταση για απομάκρυνση του Σιδηροδρομικού Σταθμού της πόλης σε περιοχή εκτός του κέντρου (στο δέλτα της Νέας Ιωνίας):
1. Η απομάκρυνση ή μη του Σταθμού δεν πρέπει να συνδέεται με τη πιθανή νέα χάραξη του λατομείου, με την απομάκρυνση των γραμμών στο όριο Ν.Ιωνίας - Αγ.Αναργύρων ή με τη σύνδεση με τον εμπορικό λιμένα.
2. Η όποια χωροθέτηση σε περιοχή εκτός του αστικού ιστού θα πρέπει να συνδέεται με πολύ σοβαρούς υπολογισμούς για τις επιπτώσεις σε θέματα μεταφορών, συγκοινωνίας, αλλά κυρίως σε θέματα αντίληψης της πόλης από τους επισκέπτες (με άφιξη σε τόσο απομακρυσμένο σημείο). Οι υπολογισμοί αυτοί αμφιβάλλω αν επαρκούν να στηρίξουν τα όποια τεχνοκρατικά και ελαφρά επιχειρήματα περί απομάκρυνσης.
3. Ο σημαντικότερος ωστόσο λόγος βρίσκεται στο ιστορικό υπόβαθρο της πόλης:
Ο Βόλος είναι μια βιομηχανική πόλη και από πολύ νωρίς έζησε όλες τις φάσεις εκβιομηχάνισης, πρωτοστατώντας στον Ελληνικό - και όχι μόνο - χώρο.
Ο σιδηρόδρομος, ειδικότερα στην Ευρώπη και την Αμερική, υπήρξε ο μέγιστος φορέας ανάπτυξης και βιομηχανικής εξάπλωσης. Οι σιδηρόδρομοι έχουν συνδεθεί με την ιστορία του κάθε τόπου και τη βιομηχανική επανάσταση.
Ακόμα περισσότερο, οι Σιδηροδρομικοί Σταθμοί ήταν και είναι σε όλες τις Ευρωπαϊκές πόλεις ορόσημα σε επίπεδο πολεοδομικό, αρχιτεκτονικό, ιστορικό. Σε όλες τις πόλεις της Ευρώπης με ιστορικό παρελθόν τουλάχιστον ενός αιώνα, οι σιδηροδρομικοί τους σταθμοί βρίσκονται στο κέντρο τους. Η ύπαρξη των Σταθμών και οι πλατείες τους αποτέλεσαν ανεξαιρέτως κεντρικά σημεία αναφοράς και ανάπτυξης των αστικών ιστών.
Ο Σταθμός του Βόλου δεν αποτελεί εξαίρεση. Πρόκειται για ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, πολεοδομικό σημείο αναφοράς και κτίριο-λειτουργία μέγιστης ιστορικής σημασίας για τον Βόλο (λιμάνι, Θεσσαλικοί σιδηρόδρομοι, Πήλιο).
Η πιθανή μεταφορά του Σταθμού εκτός της πόλης θα είναι ένα μέγιστο πολεοδομικό, αρχιτεκτονικό και ιστορικό σφάλμα. Οι πιθανές επιπτώσεις θα είναι:
Η απαξίωση της περιοχής Σ.Σταθμού - Παλαιών και του βιομηχανικού τους χαρακτήρα.
Η εκπλήρωση εμπορικής φύσεως συμφερόντων για πολυκαταστήματα στα Παλαιά.
Η ελάττωση της επιβατικής κίνησης από - προς Βόλο μέσω ΟΣΕ. Η συντριπτική πλειοψηφία των ελάχιστων παραδειγμάτων αντίστοιχων μετακινήσεων δείχνει ότι η επιβατική κίνηση και ενδιαφέρον μειώνονται κατακόρυφα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο υψηλότατης αρχιτεκτονικής (S.Calatrava) και υψηλότατων διασυνδέσεων και σημασίας Σταθμός των TGV (γρήγορων τρένων) στη Λυόν "Lyon-Satolas", ο οποίος υπολειτουργεί!
Θα πρέπει να τονιστεί ότι έχουν προταθεί λύσεις για ακόμα καλύτερη ένταξη του σημερινού Σταθμού στην πόλη. Χαρακτηριστικά αναφέρονται οι μελέτες του προγράμματος "Ηρακλης" (με νέο Σταθμό κάθετα στο υπάρχον κτίριο και τις γραμμές), αλλά και η ιδέα για κατεδάφιση της άθλιας αισθητικά πολυκατοικίας των Α',Β' ΔΟΥ Βόλου προς όφελος του δημόσιου χώρου όπισθεν του Δημαρχείου.

Προς συμπλήρωση προτείνω η δράση για μουσείο σύγχρονης τέχνης υψηλής αρχιτεκτονικής (τύπου Guggenheim-Bilbao, όπως αναφέρεται και στο Στρατηγικό Σχέδιο και μάλιστα γραμμένο λανθασμένα) να επεκταθεί σαν πιθανότητα και σε περισσότερα - πιθανόν φτηνότερα και κατασκευαστικά γρηγορότερα - έργα, συνοδευτικά σε άλλα προτεινόμενα έργα υποδομής (σταθμοί Τελεφερίκ, σταθμοί θαλάσσιας συγκοινωνίας κ.ά.).

Όσον αφορά στην συγκοινωνία, δεν αναφέρεται η ορθή και πλήρης ενημέρωση των επισκεπτών και των πολιτών που κινούνται στο Εθνικό δίκτυο του Νομού και στην Περιφερειακή Οδό για τα τοπωνύμια, τα αξιοθέατα και την τρέχουσα κατάσταση στο κυκλοφοριακό δίκτυο.

Επίσης προς συμπλήρωση προτείνεται - σε επίπεδο προσέγγισης - η δημιουργία δικτύου ποδηλατόδρομων στο Βόλο. Υπενθυμίζω ότι ο Βόλος δεν γίνεται ποδηλατούπολη από το μηδέν, αλλά κάποτε διοργάνωνε ποδηλατικούς γύρους με χιλιάδες συμμετέχοντες. Η ποδηλατική συνείδηση είναι υπαρκτή αλλά παραμελημένη στη πόλη μας και με αυτό το σκεπτικό θα πρέπει το ποδήλατο να ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΕΙ και όχι απλώς να αποκτήσει τους δικούς του χώρους.

Ακόμα, εξειδικευμένες προτάσεις για ημι-βύθισμα της Λαμπράκη στη πλατεία Ρ.Φεραίου (Δημαρχείο) θα πρέπει να συνοδεύονται από συνολικότερες αρχιτεκτονικές, πολεοδομικές και συγκοινωνιακές μελέτες και όχι σε ένα κείμενο στρατηγικών επιλογών.

Τέλος, εύχομαι ο διάλογος αυτός να είναι γόνιμος και εποικοδομητικός για την πρόοδο της όμορφης πόλης μας.

Movie industry loves Greece...

Όπως ίσως θα γνωρίζετε, ήδη το γνωστό μας DVD βαδίζει προς την Δύση του και να νέου τύπου DVDs είναι πιά εδώ για να πάρουν τη θέση του. Οι κινηματογραφικές εταιρείες αποφάσισαν να μην συμπεριλάβουν τα ελληνικά στην λίστα των διατιθέμενων υποτίτλων. Με δύο λόγια, η γνωστή κίνηση που κάνατε μέχρι τώρα, πριν δείτε ένα έργο, να επιλέγετε ελληνικούς υποτίτλους πρώτα θα πάψει να υφίσταται ως δυνατότητα. Από εδώ και στο εξής θα πρέπει να επιλέγετε κάποια άλλη εναλλακτική γλώσσα ( π.χ. Αγγλικά, Γαλλικά κτλ. ανάλογα με το ποια ξένη γλώσσα μιλά κάποιος) προκειμένου να δείτε την αγαπημένη σας ταινία. Αυτή την περίοδο γίνεται μία προσπάθεια συλλογής υπογραφών που έχει σαν σκοπό την ενσωμάτωση ελληνικών υποτίτλων στα νέου τύπου DVD ( High Definition DVDs και Blu- Ray Discs). Η μέχρι τώρα πρόθεση των εταιρειών είναι να μην περιλάβουν την γλώσσα μας στις επιλογές υποτίτλων πράγμα που σημαίνει ότι «όποιος ξέρει Αγγλικά βλέπει έργο ενώ όποιος δεν... τρώει πόρτα από την βιομηχανία του κινηματογράφου». Ας δώσουμε δύο λεπτά από τον χρόνο μας και ας κάνουμε μία βόλτα βάζοντας την υπογραφή μας κι εμείς, ειδάλως θα το δούμε κάποτε μπροστά μας. Μέχρι στιγμής εχουν μπεί 10240 υπογραφές στο site, νούμερο μάλλον χαμηλό για να πείσει, κατά συνέπεια καλό θα ήταν να βοηθήσετε κι εσείς στην προσπάθεια δημοσιοποίησης της προσπάθειας κάνοντας forward το e-mail αυτό σε όσους γνωρίζετε προκειμένου να επιταχυνθεί η συλλογή υπογραφών στο μέτρο του δυνατού.

Το Link έχει μεταφραστεί στα ελληνικά και είναι το : http://www.petitiononline.com/grsubs/petition.html

ΑΚΟΜΑ ΜΙΑ ΧΑΜΕΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ

Το πολεοδομικό εργαλείο των Ενεργών Οικοδομικών Τετραγώνων (Εν.Ο.Τ.) βρίσκεται σε ισχύ από το 1985, ως μέρος του Γ.Ο.Κ. (άρ.13). Μαζί με μια σειρά παρόμοιων διατάξεων – όπως η παραχώρηση ακάλυπτων σε κοινή χρήση (άρ.12, Γ.Ο.Κ.1985) και το κεφάλαιο Β του Οικιστικού Νόμου (Ν.2508/97, άρθρα 8-17) – αποτελούν μεγάλο μέρος της σύγχρονης Ελληνικής πολεοδομικής νομοθεσίας όσον αφορά στις αναπλάσεις προβληματικών αστικών περιοχών και πιο συγκεκριμένα των υποβαθμισμένων αστικών κέντρων.
Ωστόσο, αν και σε ισχύ από το 1985, ουδεμία εφαρμογή των προαναφερθέντων εργαλείων έχει λάβει χώρα στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Οι λόγοι που συνέτειναν στο φαινόμενο αυτό είναι ποικίλοι. Οι σοβαρότεροι από αυτούς είναι: α) η αδυναμία – ακαμψία του νομικού πλαισίου, β) η έλλειψη πολιτικής βούλησης, γ) η έλλειψη ενδιαφέροντος από τη πλευρά του κατασκευαστικού τομέα, δ) η πολεοδομική γραφειοκρατία και οι ασαφείς αρμοδιότητες, ε) το ιδιότυπο καθεστώς ιδιοκτησίας γης και κατάτμησης της αστικής γης στις Ελληνικές πόλεις και στ) η άγνοια των άμεσα ενδιαφερομένων (π.χ. των πολιτών) για τις πραγματικές δυνατότητες των εργαλείων αυτών και ο αδικαιολόγητος φόβος τους για πιθανή απώλεια των ιδιοκτησιών τους. Ειδικότερα η άγνοια των πολιτών ανάγεται στον πλέον σοβαρό λόγο μη αξιοποίησης έστω και του ελλιπούς υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου, την ίδια στιγμή που το επίπεδο υποβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος μοιάζει μη αναστρέψιμο.
Στα πλαίσια μιας συνεχούς προσπάθειας για την άρση των δυσκολιών και τη θεσμοθέτηση – χρήση ενός ευέλικτου και πρακτικού εργαλείου αστικών αναπλάσεων, υπήρξε μια σειρά ερευνητικών μελετών, βιβλιογραφικών αναφορών, ακόμα και πιλοτικών εφαρμογών. Μέγιστης σημασίας παράγοντας θα πρέπει να χαρακτηριστεί η προσπάθεια για συνεχή ενημέρωση των άμεσα ενδιαφερομένων, δηλαδή των πολιτών, αλλά και πιο εξειδικευμένα των μηχανικών. Η προσπάθεια αυτή δυστυχώς καταργείται και περιφρονείται με τον χειρότερο τρόπο στην περίπτωση του Πανελλήνιου Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού Ιδεών για την «Ανάπλαση της περιοχής Σαλάτς» της πόλης του Κιλκίς και εκ μέρους της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Κιλκίς.
Πιο συγκεκριμένα, στο κείμενο με τις διευκρινιστικές ερωτήσεις – απαντήσεις, το οποίο εξεδόθη από τον Δήμο Κιλκίς (αρ.πρ.25582/22-11-2006), στην ερώτηση υπ.αρ.27β «Επιτρέπεται η επέμβαση στους ακάλυπτους χώρους των ιδιοκτησιών των οικοδομικών τετραγώνων με στόχο την παραχώρηση σε κοινή χρήση των υποχρεωτικώς ακαλύπτων των οικοπέδων; Προτίθεται η δημοτική αρχή να εφαρμόσει τις διατάξεις των άρ.12,13 του Γ.Ο.Κ.2000);» η απάντηση της Τ.Υ. ήταν μονολεκτικά «Όχι».
Προκαλεί ερωτηματικά η άρνηση της δημοτικής αρχής να συμπεριλάβει σε έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό «ιδεών» ένα υπάρχον σημαντικό εργαλείο ανάπλασης, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να προσφέρει αξιοσημείωτες λύσεις – προτάσεις στην αρχιτεκτονική και την πολεοδομική κλίμακα. Επίσης, προκαλεί απορία γιατί η δημοτική αρχή απέρριψε τη χρήση ενός πακέτου μέτρων, τα οποία – έστω και σε θεωρητικό επίπεδο στην Ελλάδα – παρουσιάζουν θετικά αποτελέσματα. Εξ’ άλλου, επρόκειτο για διαγωνισμό ιδεών και όχι προσχεδίων. Αν η ανεπίσημη δικαιολογία είναι η αποφυγή εκ μέρους του Δήμου των όποιων προβλημάτων ιδιοκτησίας και των συμμετοχικών διαδικασιών, τότε πρόκειται για περίπτωση μετάθεσης των ζητημάτων «κάτω από το χαλί», αφού οι διαδικασίες συμμετοχής και διαβούλευσης κυριαρχούν στη σύγχρονη πολεοδομία. Αν πάλι γίνει αναφορά για άσκοπη χρήση των συγκεκριμένων εργαλείων στη δοθείσα περιοχή λόγω έλλειψης προβλημάτων, τότε ποιος ο λόγος και για τη διεξαγωγή διαγωνισμού; Η μορφολογία του αστικού ιστού στη συγκεκριμένη περιοχή του Κιλκίς επίσης δεν απαγορεύει τη χρήση των εργαλείων αυτών. Επιπλέον, η πιθανή απόκριση ότι ο αγωνοθέτης (Δήμος Κιλκίς) είχε την τελική και απόλυτη επιλογή και διάθεση να θέσει τους όρους του διαγωνισμού – άρα και τον αποκλεισμό ορισμένων μεθόδων επίλυσής του – είναι υποτιμητική προς τους μελετητές και αντιτίθεται στην επιστημοσύνη του εγχειρήματος.

Όσον αφορά στο θέμα της ενημέρωσης, πιστεύω ότι τίθεται ζήτημα απόκρυψης ενός σημαντικού μέρους των δυνατοτήτων για αναβάθμιση της εικόνας των πόλεών μας, που τίθενται στο υπάρχον νομικό πλαίσιο και κατ’ επέκταση και ζήτημα περιορισμού του συνολικού βαθμού ανάπτυξης των πόλεών μας. Η απόκρυψη αυτή επίσης υποβαθμίζει την αστική κουλτούρα – που ούτως ή άλλως υστερεί στην χώρα μας – και επίσης υποτιμά την συνολική ενημέρωση και κρίση των Ελλήνων πολιτών. Τέλος, είναι λυπηρό το φαινόμενο η ίδια η πολιτεία – είτε κεντρικά είτε σε επίπεδο Ο.Τ.Α. – να αντιτίθεται στη συνεχή συλλογική προσπάθεια για ενδυνάμωση και συμπλήρωση της «φαρέτρας» των πολεοδομικών εργαλείων για την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, το οποίο μας αφορά όλους.