Thursday, June 14, 2007

Δημόσιος Διάλογος για το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης του Βόλου

Με μεγάλη χαρά αντίκρυσα το Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης Βόλου
και τον ανοιχτό διάλογο που ακολουθεί.
Ελπίζω μόνο ο διάλογος αυτός να είναι ουσιώδης στον βαθμό που του αναλογεί
και με συγκεκριμένες κινήσεις, που θα το φανερώνουν.
Πιο συγκεκριμένα, καλό θα ήταν οι γνώμες των πολιτών να δημοσιεύονται και να αναδιανέμονται στους μελετητές των προτάσεων και στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Επί του θέματος, όλες οι προτάσεις για την ανάπτυξη της πόλης και της περιοχής είναι θεμιτές, θετικές, αισιόδοξες (με την θετική έννοια της λέξης) και λογικές.
Θα μου επιτραπεί να διαφωνήσω σε 1 σημείο
και να συμπληρώσω άλλα 2.

Η διαφωνία έγκειται στην πρόταση για απομάκρυνση του Σιδηροδρομικού Σταθμού της πόλης σε περιοχή εκτός του κέντρου (στο δέλτα της Νέας Ιωνίας):
1. Η απομάκρυνση ή μη του Σταθμού δεν πρέπει να συνδέεται με τη πιθανή νέα χάραξη του λατομείου, με την απομάκρυνση των γραμμών στο όριο Ν.Ιωνίας - Αγ.Αναργύρων ή με τη σύνδεση με τον εμπορικό λιμένα.
2. Η όποια χωροθέτηση σε περιοχή εκτός του αστικού ιστού θα πρέπει να συνδέεται με πολύ σοβαρούς υπολογισμούς για τις επιπτώσεις σε θέματα μεταφορών, συγκοινωνίας, αλλά κυρίως σε θέματα αντίληψης της πόλης από τους επισκέπτες (με άφιξη σε τόσο απομακρυσμένο σημείο). Οι υπολογισμοί αυτοί αμφιβάλλω αν επαρκούν να στηρίξουν τα όποια τεχνοκρατικά και ελαφρά επιχειρήματα περί απομάκρυνσης.
3. Ο σημαντικότερος ωστόσο λόγος βρίσκεται στο ιστορικό υπόβαθρο της πόλης:
Ο Βόλος είναι μια βιομηχανική πόλη και από πολύ νωρίς έζησε όλες τις φάσεις εκβιομηχάνισης, πρωτοστατώντας στον Ελληνικό - και όχι μόνο - χώρο.
Ο σιδηρόδρομος, ειδικότερα στην Ευρώπη και την Αμερική, υπήρξε ο μέγιστος φορέας ανάπτυξης και βιομηχανικής εξάπλωσης. Οι σιδηρόδρομοι έχουν συνδεθεί με την ιστορία του κάθε τόπου και τη βιομηχανική επανάσταση.
Ακόμα περισσότερο, οι Σιδηροδρομικοί Σταθμοί ήταν και είναι σε όλες τις Ευρωπαϊκές πόλεις ορόσημα σε επίπεδο πολεοδομικό, αρχιτεκτονικό, ιστορικό. Σε όλες τις πόλεις της Ευρώπης με ιστορικό παρελθόν τουλάχιστον ενός αιώνα, οι σιδηροδρομικοί τους σταθμοί βρίσκονται στο κέντρο τους. Η ύπαρξη των Σταθμών και οι πλατείες τους αποτέλεσαν ανεξαιρέτως κεντρικά σημεία αναφοράς και ανάπτυξης των αστικών ιστών.
Ο Σταθμός του Βόλου δεν αποτελεί εξαίρεση. Πρόκειται για ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα, πολεοδομικό σημείο αναφοράς και κτίριο-λειτουργία μέγιστης ιστορικής σημασίας για τον Βόλο (λιμάνι, Θεσσαλικοί σιδηρόδρομοι, Πήλιο).
Η πιθανή μεταφορά του Σταθμού εκτός της πόλης θα είναι ένα μέγιστο πολεοδομικό, αρχιτεκτονικό και ιστορικό σφάλμα. Οι πιθανές επιπτώσεις θα είναι:
Η απαξίωση της περιοχής Σ.Σταθμού - Παλαιών και του βιομηχανικού τους χαρακτήρα.
Η εκπλήρωση εμπορικής φύσεως συμφερόντων για πολυκαταστήματα στα Παλαιά.
Η ελάττωση της επιβατικής κίνησης από - προς Βόλο μέσω ΟΣΕ. Η συντριπτική πλειοψηφία των ελάχιστων παραδειγμάτων αντίστοιχων μετακινήσεων δείχνει ότι η επιβατική κίνηση και ενδιαφέρον μειώνονται κατακόρυφα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο υψηλότατης αρχιτεκτονικής (S.Calatrava) και υψηλότατων διασυνδέσεων και σημασίας Σταθμός των TGV (γρήγορων τρένων) στη Λυόν "Lyon-Satolas", ο οποίος υπολειτουργεί!
Θα πρέπει να τονιστεί ότι έχουν προταθεί λύσεις για ακόμα καλύτερη ένταξη του σημερινού Σταθμού στην πόλη. Χαρακτηριστικά αναφέρονται οι μελέτες του προγράμματος "Ηρακλης" (με νέο Σταθμό κάθετα στο υπάρχον κτίριο και τις γραμμές), αλλά και η ιδέα για κατεδάφιση της άθλιας αισθητικά πολυκατοικίας των Α',Β' ΔΟΥ Βόλου προς όφελος του δημόσιου χώρου όπισθεν του Δημαρχείου.

Προς συμπλήρωση προτείνω η δράση για μουσείο σύγχρονης τέχνης υψηλής αρχιτεκτονικής (τύπου Guggenheim-Bilbao, όπως αναφέρεται και στο Στρατηγικό Σχέδιο και μάλιστα γραμμένο λανθασμένα) να επεκταθεί σαν πιθανότητα και σε περισσότερα - πιθανόν φτηνότερα και κατασκευαστικά γρηγορότερα - έργα, συνοδευτικά σε άλλα προτεινόμενα έργα υποδομής (σταθμοί Τελεφερίκ, σταθμοί θαλάσσιας συγκοινωνίας κ.ά.).

Όσον αφορά στην συγκοινωνία, δεν αναφέρεται η ορθή και πλήρης ενημέρωση των επισκεπτών και των πολιτών που κινούνται στο Εθνικό δίκτυο του Νομού και στην Περιφερειακή Οδό για τα τοπωνύμια, τα αξιοθέατα και την τρέχουσα κατάσταση στο κυκλοφοριακό δίκτυο.

Επίσης προς συμπλήρωση προτείνεται - σε επίπεδο προσέγγισης - η δημιουργία δικτύου ποδηλατόδρομων στο Βόλο. Υπενθυμίζω ότι ο Βόλος δεν γίνεται ποδηλατούπολη από το μηδέν, αλλά κάποτε διοργάνωνε ποδηλατικούς γύρους με χιλιάδες συμμετέχοντες. Η ποδηλατική συνείδηση είναι υπαρκτή αλλά παραμελημένη στη πόλη μας και με αυτό το σκεπτικό θα πρέπει το ποδήλατο να ΕΠΑΝΑΚΤΗΣΕΙ και όχι απλώς να αποκτήσει τους δικούς του χώρους.

Ακόμα, εξειδικευμένες προτάσεις για ημι-βύθισμα της Λαμπράκη στη πλατεία Ρ.Φεραίου (Δημαρχείο) θα πρέπει να συνοδεύονται από συνολικότερες αρχιτεκτονικές, πολεοδομικές και συγκοινωνιακές μελέτες και όχι σε ένα κείμενο στρατηγικών επιλογών.

Τέλος, εύχομαι ο διάλογος αυτός να είναι γόνιμος και εποικοδομητικός για την πρόοδο της όμορφης πόλης μας.